اثر قارچ میکوریز و ریزوباکتری های محرک رشد گیاه بر سرعت رشد، زمان گلدهی و الگوی تجمع استویوزاید در گیاه استویا (stevia rebaudiana bert.)

استویا (stevia rebaudiana bert.) یک گیاه دارویی است که به عنوان شیرین کننده ای مناسب برای بیماران دیابتی استفاده می شود.در این پژوهش تأثیر تلقیح منفرد یا توأم قارچ میکوریزی گلوموس اینترارادیسز و باکتری های باسیلوس پلی میکسا، سودوموناس پوتیدا و ازتوباکتر کروکوکوم بر گیاهچه هایی که از کشت قطعات تک گره استویا باززایی شده بودند، در زمان های 15، 30، 45 و 60 روز پس از اعمال تیمارها بررسی شد. نتایج نشان دادند که میزان پارامترهای رشد (وزن تر، وزن خشک و طول ساقه) و استویوزاید تا 60 روز پس از اعمال تیمارها، در تیمارهای منفرد و سه تایی باکتری یا قارچ در حد معنی داری افزایش یافت ولی بیشترین میزان پارامترهای رشد و استویوزاید در تیمارهای دوتایی از میکروارگانیسم ها و به طور ویژه در تیمار ازتوباکتر+ گلوموس مشاهده شد. بیشترین میزان وزن تر، وزن خشک، طول ساقه و استویوزاید در 60 روز پس از اعمال اولیه تیمارها و در تیمار ازتوباکتر+ گلوموس که به ترتیب 7/53%، 57%، 37% و 81% افزایش نسبت به شاهد را نشان می دهند، مشاهده شد. به طور جالب توجهی مشاهده شد که سرعت رشد در تیمارهای دوگانه و سه گانه در فاصله 30-15 روز حداکثر بود و در فاصله 45-30 روز که منطبق با دوران گلدهی آنها بود، کاهش یافت. اما در تیمارهای منفرد سرعت رشد در فاصله 45-30 روز به حداکثر رسید و در فاصله 60-45 روز با ورود به مرحله گلدهی بشدت کاهش یافت. به هر حال حداکثر میزان تجمع استویوزاید در همه تیمارها در فاصله 45-30 روز بدست آمد و در فاصله 60-45 روز با ورود به مرحله گلدهی میزان تجمع استویوزاید در تیمارهای سه گانه و منفرد بشدت و در تیمارهای دوگانه به طور ملایم تر کاهش یافت. بنابراین تیمار میکروارگانیسم ها سرعت رشد، فنولوژی گیاه و الگوی تجمع استویوزاید را در استویا تحت تأثیر قرار می دهند.